شبهه‌ای مطرح شده که چرا خاورمیانه کانون همه پیامبران است؟
با این توضیح که:
باید خداوند برای هدایت همه جهانیان پیامبر بفرستد. اما نقشه جغرافیایی بعثت پیامبران منحصر به خاورمیانه است.
نتیجه این امر یکی از دو تالی فاسد است:
یا این که پیامبران واقعی هستند، اما خداوندی که چنین کرده عادل نیست.
و یا این که پیامبران واقعیت ندارند، بلکه خرافات بشری هستند که از محیط و جامعه متولد شده‌اند و انحصار پیامبران به خاورمیانه، دلیل بر این است که پیامبران و ادیان محصول بشری هستند. پس خدایی هم در کار نیست.
این شبهه پاسخهای متعددی دارد. اما پیش از آن بایسته است به چند نکته توجه شود.
نکته 1: بازه زمانی
طبق اصول موضوعه، کره زمین با توفان نوح از تمامی کفار پاکسازی گردید و مؤمنین تنها در منطقه خاورمیانه زندگی می‌کردند. البته به تدریج جمعیت در جهان منتشر شد.
طبق شواهد موجود نیز عمده‌ترین تمدن باستانی در منطقه خاورمیانه بوده است که به چند هزار سال پیش از میلاد باز می‌گردد. این را مقایسه کنید با عمر کوتاه تمدن آمریکا و اروپا و…. فاصله تمدنی خاورمیانه با تمدن بسیاری از مناطق کره زمین اصلا قابل مقایسه نیست!
از این رو پرسش یاد شده تنها پس از توفان نوح موضوع دارد.
از سوی دیگر طبق اصول موضوعه، دین اسلام آخرین دین الهی است.
لذا این پرسش تنها برای پیش از اسلام موضوع دارد.
بنا بر این، سخن، در بازه زمانی میان توفان نوح و بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است.
نکته 2: محدوده مکانی
ناگفته پیداست که شبهه یاد شده تنها در مورد سرزمین‌هایی است که مسکونی بوده است. اما قطعا شامل مناطق غیر مسکونی مانند قطب جنوب نمی‌شود.
سایر مناطق مانند اسکاندیناوی یا نیوزلند و… تنها در صورتی مورد بحث است که مسکونی بودن آنها اثبات شود.
نکته 3: نابودی تاریخ بومیان
با اندک تحقیقی روشن می‌شود که سیاست اشغالگران مناطقی مانند کانادا و آمریکا و…، بر اساس نابودی ساکنین بومی آنها بوده است و کاملا معقول است که تمامی آثار فرهنگی و اجتماعی بومیان عامدانه نابود شده باشد. لذا نبود رد پا از پیامبران در آن مناطق، هرگز مستلزم این نیست که خداوند پیامبری در آن مناطق مبعوث نکرده است.
نکته 4: ریشه برخی از آیین‌های بومیان
به دلیل شباهت ناقص برخی از آیین‌های بومیان، احتمال می‌رود این آیین‌ها، ریشه در ادیان الهی داشته که به تدریج دچار تحریف شده است.
لذا هرگز اثبات نمی‌شود که در این جوامع پیامبری نبوده است.
نکته 5: مصادره و تحریف تاریخ
مطالعه تاریخ شهر فاتیما و جریانی که از سال 1917 میلادی آغاز شد، نشان می‌دهد که چگونه یک واقعیت عینی ممکن است تحریف گردد و آن واقعه، ظهور حضرت فاطمه سلام الله علیها و مصادره آن به حضرت مریم است.
البته حتی اگر این مصادره به اثبات هم نرسد احتمال آن هرگز منتفی نیست.
مطالعه این گونه امور ثابت می‌کند که ممکن است بعثت پیامبران در دیگر مناطق دچار تحریف و مصادره گردیده است.
به سخن دیگر امکان این که آثاری از بعثت پیامبران در دیگر مناطق وجود داشته اما دچار فراموشی و یا خیانت شده باشد هرگز قابل نفی نیست.
پس از نکات یاد شده، توجه شما را به پاسخ شبهه تمرکز پیامبران در خاورمیانه جلب می‌کنیم.
پاسخ ۱: فقدان دلیل برای نفی پیامبران در سایر مناطق
روی دوم شبهه انحصار و «تمرکز پیامبران در خاورمیانه» این است که «در غیر خاورمیانه پیامبری نبوده است.»
این اساس باطل است.
اما همان گونه که اثبات هر امری، نیازمند برهان و دلیل است، نفی هر امری نیز نیازمند برهان و دلیل است. زیرا عدم الوجدان دلیل بر عدم وجود نیست.
پس کسی که ادعا می‌کند پیامبری در خارج از منطقه خاورمیانه مبعوث نشده، باید دلیل بیاورد.
اما قطعا دلیلی وجود ندارد که اثبات کند پیامبری در خارج از خاورمیانه وجود نداشته است.
وقتی دلیلی بر این امر نبود، اشکال از اساسش فرو می‌ریزد.
گذشته از این که دلیلی بر نفی پیامبر در خارج از خاورمیانه وجود ندارد، دلیل بر وجود پیامبر در دیگر مناطق نیز وجود دارد.
پاسخ ۲: تصریح قرآن به ارسال پیامبر برای هر امتی
قرآن تصریح می‌کند که تمامی امتها پیامبر داشته‌اند. به این آیات توجه کنید:
و همانا در هر امتی پیامبری فرستادیم که [اعلام کند که] خدا را بپرستید و از [پرستش] طاغوت بپرهیزید…[1]
و برای هر امتی پیامبری است؛ پس هنگامی که پیامبرشان [در قیامت] به سویشان آید، در میانشان به عدالت وانصاف داوری شود و مورد ستم قرار نخواهند گرفت.[2]
یقیناً ما تو را در حالی که مژده دهنده و هشدار دهنده ای، به حق و راستی فرستادیم، و هیچ امتی نبوده مگر آنکه در میان آنان بیم دهنده ای گذاشته است.[3]
و کافران می گویند: چرا از سوی پروردگارش معجزه ای [غیر قرآن] بر او نازل نشده؟ تو فقط بیم دهنده ای [نه اعجاز کننده ای که هر زمان هر کس و برای هر هدفی غیر منطقی بخواهد، دست به اعجاز بزنی] وبرای هر قومی هدایت کننده ای است.[4]
خود قرآن تصریح می‌کند که همه امتها پیامبر داشته‌اند. اما تاریخ همه آنها در قرآن نیامده است.
قطعاً پیش از تو پیامبرانی فرستادیم؛ سرگذشت گروهی از آنان را برای تو حکایت کرده ایم، و سرگذشت برخی را بیان نکرده‌ایم…[5]
پاسخ ۳: درصد تعداد پیامبران ذکر شده
کمتر از 30 پیامبر در منابع اسلامی یاد شده است و در کتب مسیحیان و یهودیان نیز حدود 80 پیامبر آمده است.
تعداد کل پیامبران طبق برخی از روایات 124 هزار نفر است.
بنا بر این پیامبرانی که طبق ادعا در خاورمیانه بوده‌اند، هشت صدم درصد است.
با کمتر یک درصد، چگونه می‌شود برای تمامی پیامبران قضاوت کرد؟! آیا چنین قضاوتی متعصبانه نیست؟!
پاسخ ۴: عدم دلیل بر بعثت برخی از پیامبران ذکر شده در منطقه خاورمیانه
نسبت به تمام 25 یا 26 پیامبری که در قرآن آمده، دلیلی نداریم که همه اینها از خاورمیانه باشند.
از جمله پیامبرانی که در قرآن آمده، اسماعیل صادق الوعد است. اما هیچ اطلاعی در دست نیست که بدانیم این پیامیر از کدام منطقه است.
و…
پاسخ ۵: رد پای پیامبران در خارج از منطقه (1)
برخی از منابع نشان می‌دهد که در خارج از خاورمیانه نیز پیامبرانی بوده‌اند.
در پیامبری ارسطو که از یونان بوده، اختلاف است. احتمال این که ارسطو پیامبر باشد برای نفی انحصار پیامبران در خاورمیانه کافی است.
امام صادق علیه السلام در توحید مفضل در ردّ اتفاقی بودن عالم از ارسطو نقل قول می‌فرماید.
وَ قَدْ كَانَ أَرَسْطَاطَالِيسُ رَدَّ عَلَيْهِمْ فَقَالَ… توحيد المفضل ص180
این تعبیر احتمال پیامبری ارسطو را تقویت می‌کند.
برخی ذوالقرنین را که در قرآن از آن یاد شده، شاگرد ارسطو می‌دانند.
فخر رازی می‌گوید: مردم در این که ذوالقرنین چه کسی است اختلاف کرده‌اند و اقوالی را ذکر کرده‌اند. قول نخست این که او إسكندر پسر فيلقوس يوناني است… او شاگرد ارسطو بوده است. بحارالأنوار ج12، ص207
بعضی از مؤلفین گفته‌اند: گاهی كه عمرو عاص از اسكندريه بر رسول خدا وارد شد از او پرسيد كه در آنجا چه ديده‌ای؟ گفت: گروهی چند ديده‌ام كه طيلسان در بر داشتند و حلقه حلقه گرد هم می نشستند و مردی را به نام ارسطا طاليس لعنه الله تعالی نام می بردند. پيامبر فرمود: ای عمرو باز ايست، ارسطا طاليس پيمبری بود كه قوم وی او را نشناختند.
همچنین سید بن طاوس نقل کرده است که:
ابرخس و بطلميوس هر دو از انبياء بوده‌اند و اكثر حكما همين گونه بوده‌اند؛ امّا فقط به خاطر اسم یونانی آنها، امر آنها بر مردم مشتبه گشت فقط به خاطر اسمهاي يوناني آنها. (فرج المهموم في تاريخ علماء النجوم ص151)
همچنین بلوهر که نقش پیامبران را برای هدایت یوذاسف داشته از هندوستان بوده است.
با توجه به گزاره‌های یاد شده امکان نفی پیامبر در مناطق یاد شده وجود ندارد.
پاسخ ۶: رد پای پیامبران در خارج از منطقه (2)
کسانی که در قرآن از آنها یاد شده، بعضی به اسم بوده مانند ابراهیم موسی عیسی و…
برخی به لقب یاد شده‌اند، مانند فرعون
بعضی به صفت یاد شده‌اند، مانند سامری
بعضی به شغل و پیشه یاد شده‌اند، مانند قارون که در مصری قدیم به معنی پیمانکار بوده است
بعضی به کنیه بوده است و…
گذشته از این، در بسیاری از موارد قرآن اسامی و عناوین را مطابق لغت اصلی نقل نکرده است، بلکه ابتدا با تغییراتی معرّب شده و سپس در عربی به کار رفته است.
یعقوب در لغت انگلیسی «جیکم» و داود «دیوید» است.
هرمس المثلث، ادریس است که به دلیل این که خداوند به او سه علم پزشکی و نجوم و کیمیا داده به مثلث ملقب شده است.
بعض از محققین پیامبر ذو الکفل را همان بودا می‌دانند و از جمله استدلال کرده‌اند که کفل، معرّب کبلا است که شهری در هند است و تنها کسی که از معروفین در این شهر متولد شده‌اند بودا بوده است. بودا از خاور دور است.
بر همین اساس نیز سید بن طاووس نقل کرده است: اغلب حکماء شناخته شده یونان آنها پیامبر بوده‌اند.
در بعضی منبع آمده است: «و قال صائن الدين علي بن تركة في مقدمة تمهيد القواعد: «إن المختار عند الصدر الأوّل من الحكماء الذين هم من جملة الأصفياء (الأنبياء- خ ل) أو الأولياء علی ما أخبر عنه المؤرّخون كاغاثاذيمون المدعو بلسان الشرع بلقمان، و هرمس الهرامسة المدعوّ بإدريس، و فيثاغورث المدعوّ بشيث، و أفلاطن الإلهی ... صائن الدين علي بن تركة در مقدمه ي تمهيد القواعد گفته است: « همانا قول مختار در نزد حكماي صدر اوّل ، كه آنها از جمله ي اصفياء يا انبياء يا اولياء بوده اند بنا بر آنچه كه مورّخان از آنها خبر داده اند ، مانند اغاثاذيمون كه در زبان شرع او را لقمان گويند و هرمس كه در زبان شرع او را ادريس نامند و فيثاغورس كه در زبان شرع او را شيث گويند و افلاطون الهي ... .»
نکته مهمی که باید توجه داشت در اینجا در صدد اثبات مطالب یاد شده نیستیم بلکه صرف احتمال این که پیامبرانی خارج از منطقه خاورمیانه بوده‌اند برای ابطلال اشکال یاد شده کفایت می‌کند.
پاسخ7: ارتباط پیامبران اولو العزم با مناطق مختلف
طبق اصول موضوعه پیامبران اولو العزم، جهانی بوده و نمایندگانی به نقاط مختلف جهان می‌فرستاده‌اند و با سایر حکومتها مکاتباتی داشته‌اند.
از جمله در قرآن به فرستادن نماینده به انطاکیه اشاره شده است:
زمانی که دو نفر را به سوی آنان فرستادیم، پس آن دو را انکار کردند و با پیامبر سومی آنان را تقویت کردیم، پس [همگی] گفتند: ما را به سوی شما فرستاده اند.[6]
طبق برخی از نقلها نفر سوم در این آیات، شمعون وصی حضرت عیسی بوده است.
همچین برخی از مکاتبات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در تاریخ ثبت شده است.
اما هرگز نمی‌توان عدم ثبت فرستادن نماینده و یا مکاتبه با سایر مناطق را دلیل بر عدم ارتباط دانست.
البته آن چه گذشت از منظر جریانات عادی است.
اما از منظر إعجاز، پیامبران طبق اصول موضوعه امکان ارتباط فوق جریانات عادی هم وجود داشته است. همچنان که در تاریخ امامان علیه السلام سفر آنها به مناطق ناشناخته و شاید دیگر کرات آسمانی نیز ثبت شده است.
ناگفته پیداست که اصول اولیه و موضوعه در مجال خودش بررسی و تحقیق شده و مستدل گردیده است.
لذا در این جا به نقل مطالب از منابع متفرقه بسنده کردیم و در صدد تحقیق از آنها برنیامدیم.
نتیجه پاسخ‌ها این شد که مقدمات شبهه یاد شده فاسد است و این ادعا که همه پیامبران از خاورمیانه بوده‌اند هرگز درست نیست.
[1]) وَ لَقَدْ بَعَثْنٰا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اُعْبُدُوا اَللّٰهَ وَ اِجْتَنِبُوا اَلطّٰاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی اَللّٰهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ اَلضَّلاٰلَةُ فَسِيرُوا فِي اَلْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كٰانَ عٰاقِبَةُ اَلْمُكَذِّبِينَ ﴿النحل، 36﴾
[2]) وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذٰا جٰاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لاٰ يُظْلَمُونَ ﴿يونس، 47﴾
[3]) إِنّٰا أَرْسَلْنٰاكَ بِالْحَقِّ بَشِيراً وَ نَذِيراً وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلاّٰ خَلاٰ فِيهٰا نَذِيرٌ ﴿فاطر، 24﴾
[4]) وَ يَقُولُ اَلَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لاٰ أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّمٰا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هٰادٍ ﴿الرعد، 7﴾
[5]) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا رُسُلاً مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنٰا عَلَيْكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ… ﴿غافر، 78﴾
[6]) إِذْ أَرْسَلْنٰا إِلَيْهِمُ اِثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمٰا فَعَزَّزْنٰا بِثٰالِثٍ فَقٰالُوا إِنّٰا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ ﴿يس، 14﴾
شبهه‌ای مطرح شده که چرا خاورمیانه کانون همه پیامبران است؟
با این توضیح که:
باید خداوند برای هدایت همه جهانیان پیامبر بفرستد. اما نقشه جغرافیایی بعثت پیامبران منحصر به خاورمیانه است.
نتیجه این امر یکی از دو تالی فاسد است:
یا این که پیامبران واقعی هستند، اما خداوندی که چنین کرده عادل نیست.
و یا این که پیامبران واقعیت ندارند، بلکه خرافات بشری هستند که از محیط و جامعه متولد شده‌اند و انحصار پیامبران به خاورمیانه، دلیل بر این است که پیامبران و ادیان محصول بشری هستند. پس خدایی هم در کار نیست.
این شبهه پاسخهای متعددی دارد. اما پیش از آن بایسته است به چند نکته توجه شود.
نکته 1: بازه زمانی
طبق اصول موضوعه، کره زمین با توفان نوح از تمامی کفار پاکسازی گردید و مؤمنین تنها در منطقه خاورمیانه زندگی می‌کردند. البته به تدریج جمعیت در جهان منتشر شد.
طبق شواهد موجود نیز عمده‌ترین تمدن باستانی در منطقه خاورمیانه بوده است که به چند هزار سال پیش از میلاد باز می‌گردد. این را مقایسه کنید با عمر کوتاه تمدن آمریکا و اروپا و…. فاصله تمدنی خاورمیانه با تمدن بسیاری از مناطق کره زمین اصلا قابل مقایسه نیست!
از این رو پرسش یاد شده تنها پس از توفان نوح موضوع دارد.
از سوی دیگر طبق اصول موضوعه، دین اسلام آخرین دین الهی است.
لذا این پرسش تنها برای پیش از اسلام موضوع دارد.
بنا بر این، سخن، در بازه زمانی میان توفان نوح...