❓ در احادیث شیعه آمده است که پیامبران مال به ارث نمی‌گذارند

💡 پاسخ(ها):

معنی این دسته از احادیث این است که تنها هدف و برجسته‌ترین هدف انبیاء، تعالی علمی و معرفتی و ایمانی جامعه بوده است.

❓ پرسش‌(های) مشابه این شاخه

…

********************

پاسخ تفصیلی:

در پاسخ ابتداء جملات مورد اشاره را ببینیم:

الْأَنْبِيَاءَ لَمْ‏ يُورِثُوا دِرْهَماً وَ لَا دِينَاراً وَ إِنَّمَا أَوْرَثُوا أَحَادِيثَ مِنْ أَحَادِيثِهِمْ

إِنَ‏ الْأَنْبِيَاءَ لَمْ‏ يُوَرِّثُوا دِينَاراً وَ لَا دِرْهَماً، وَ لكِنْ وَرَّثُوا الْعِلْمَ

إِنَ‏ الْأَنْبِيَاءَ لَمْ‏ يُوَرِّثُوا دِينَاراً وَ لَا دِرْهَماً إِنَّمَا وَرَّثُوا الْعِلْمَ

با مراجعه به متن کامل احادیث روشن می‌شود که:

۱) این دسته از روایات در صدد بیان فضیلت علم است نه بیان احکام شرعی اعم از حکم تکلیفی (حرمت میراث گذاشتن) و حکم وضعی (عدم میراث در انبیاء) لذا نمی‌شود از این روایات استخراج حکم شرعی ارث را نمود.

شاهد این امر تعبیراتی است که در خود این روایات آمده است. توجه کنید:

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاءِ…

فَمَنْ أَخَذَ بِشَيْ‏ءٍ مِنْهَا، فَقَدْ أَخَذَ حَظّاً وَافِراً…

مَنْ سَلَكَ طَرِيقاً يَطْلُبُ فِيهِ عِلْماً…

فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ…

۲) این گونه تعبیرات در واقع إخبار اجمالی است از غالب آن چه انبیاء واقع شده است.

لذا بیان استقراء تام کلی به عدم وقوع میراث مالی به شکل مطلق نیست.

در نتیجه با استثناء بعضی از موارد سازگار است.

۳) معنی این دسته از احادیث این است که تنها هدف و برجسته‌ترین هدف انبیاء، تعالی علمی و معرفتی و ایمانی جامعه بوده است.

۴) از منظر اتفاق خارجی اکثر انبیاء فقیر بوده‌اند و اقلیت کالعدم ثروتمند بودند. لذا میراث مالی آنان در عالم خارج چیزی شبیه صفر بوده است.

به سخن دیگر اگر احیانا انبیاء میراث مالی هم به جا گذاشته‌اند، آن چه کم رنگ بوده که اصلا شمار نمی‌آید.

متن احادیث:

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاءِ، وَ ذَاكَ‏ أَنَ‏ الْأَنْبِيَاءَ لَمْ‏ يُورِثُوا دِرْهَماً وَ لَا دِينَاراً، وَ إِنَّمَا أَوْرَثُوا أَحَادِيثَ مِنْ أَحَادِيثِهِمْ، فَمَنْ أَخَذَ بِشَيْ‏ءٍ مِنْهَا، فَقَدْ أَخَذَ حَظّاً وَافِراً، فَانْظُرُوا عِلْمَكُمْ هذَا عَمَّنْ تَأْخُذُونَهُ؟ فَإِنَّ فِينَا- أَهْلَ الْبَيْتِ- فِي كُلِّ خَلَفٍ‏ عُدُولًا يَنْفُونَ عَنْهُ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَ انْتِحَالَ‏ الْمُبْطِلِينَ وَ تَأْوِيلَ الْجَاهِلِينَ». كافي ج‏1، ص32

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: مَنْ سَلَكَ طَرِيقاً يَطْلُبُ فِيهِ عِلْماً، سَلَكَ اللَّهُ بِهِ طَرِيقاً إِلَى الْجَنَّةِ، وَ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَتَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ الْعِلْمِ رِضاً بِهِ، وَ إِنَّهُ لَيَسْتَغْفِرُ لِطَالِبِ الْعِلْمِ مَنْ فِي السَّمَاءِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ حَتَّى الْحُوتِ فِي الْبَحْرِ، وَ فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ كَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلى‏ سَائِرِ النُّجُومِ لَيْلَةَ الْبَدْرِ، وَ إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاءِ؛ إِنَ‏ الْأَنْبِيَاءَ لَمْ‏ يُوَرِّثُوا دِينَاراً وَ لَا دِرْهَماً، وَ لكِنْ وَرَّثُوا الْعِلْمَ، فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُ‏، أَخَذَ بِحَظٍّ وَافِرٍ». كافي ج‏1، ص34