آیا آیه ۲۹ سوره فتح[1] می‌تواند درباره خلفای راشدین باشد؟
برخی از اهل سنت گمان کرده اند فراز «و الذین معه» مربوط به خلیفه اول و فراز «أشداء علی الکفار» مربوط به خلیفه دوم و فراز «رحماء بینهم» مربوط به خلیفه سوم است.
هرکدام از این فراز ها به ترتیب خلفا آمده است بنابراین خداوند خلافت خلفای بعد از پیامبر را تأیید کرده است، خلافت و حکومت آنها الهی است.
پاسخ: با توجه به علم ادبیات عرب نمی‌توان نظریه بالا را پذیرفت، زیرا فراز «محمد رسول الله» جمله اسمیه است؛ «و الذین معه» به وسیله واو، عطف به جمله اسمیه شده و مبتدا هست. فرازهای «اشداء علی الکفار رحماء بینهم تراهم» به ترتیب خبر اول و دوم و سوم برای «والذین معه» است.
با توجه به این نکته نحوی و معنای آیه، خداوند تمامی این ویژگی‌ها را برای یک نفر بیان می‌کند نه اینکه ویژگی اول فقط برای یک شخص و ویژگی دوم برای کسی دیگر باشد.
تا اینجا روشن شد این فرازها برای یک نفر یا یک گروه است. حالا سؤالی پیش می‌آید که این فرازها برای چه کسی نازل شده است؟ کدام مسلمان این ویژگی‌های فوق‌العاده دارد؟
اندیشمند اهل سنت محمد بن یوسف گنجی شافعی گفته است: خداوند این ویژگی‌ها را برای علی بن ابی‌طالب بیان کرده است.[2]
[1] مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سيماهُمْ في وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ... (فتح/ 29)
محمّد، فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند بر كافران سرسخت و در ميان خودشان با يكديگر مهربانند، همواره آنان را در ركوع و سجود مىبينى كه پيوسته فضل و خشنودى خدا را مىطلبند؛ نشانه آنان در چهرهشان از اثر سجود پيداست.
[2] کفایة الطالب، گنجی شافعی، ص 122، باب 23.
برخی از اهل سنت گمان کرده اند فراز «و الذین معه» مربوط به خلیفه اول و فراز «أشداء علی الکفار» مربوط به خلیفه دوم و فراز «رحماء بینهم» مربوط به خلیفه سوم است.
هرکدام از این فراز ها به ترتیب خلفا آمده است بنابراین خداوند خلافت خلفای بعد از پیامبر را تأیید کرده است، خلافت و حکومت آنها الهی است.