از محمد بن الحسین الاشنانی که او نیز آن زمان [زمان متوکل] را درک نموده و شاهد بوده چنین آورده:

مدتی طول کشید و به خاطر خوف و ترس – در روزگار متوکل – توفیق زیارت پیدا نکردم و میان من و آن مزار شریف فاصله افتاد. تا آن که سرانجام با همه مخاطرات و تمامی بیم‌ها تصمیم زیارت گرفتم و مردی از عطارها هم در این امر کمک و مساعد من بود.

همراه او برای زیارت بیرون آمدیم. روزها خود را پنهان می‌نمودیم و شبها راه می‌پیمودیم تا به نواحی غاضریه رسیدیم و نیمه شب از غاضریه بیرون آمدیم و از میان مأموران مسلح که خواب بودند عبور کردیم و آمدیم تا به قبر شریف برسیم. ولی قبر بر ما مخفی بود.

شروع به بوئیدن نمودیم تا رسیدیم در حالی که صندوقی که در حوالی قبر بوده کنده و آتش زده بودند و آب بر آن محدوده بسته بودند و موضع قبر شریف گود شده بود و چون خندق به نظر می‌رسید.

زیارت کردیم و خود را بروی آن خاکها انداختیم و بوئیدیم. بوئی به مشاممان می‌رسید که هیچ گاه از هیچ عطری چونان بویی استشمام نکرده بودیم.

به آن عطاری که همراهم بود گفتم: این چه بویی است که استشمام می‌کنیم؟

گفت به خدا قسم، هرگز چنین بوی خوشی از هیچ عطری به مشامم نرسیده است.

با موضع قبر شریف وداع کردیم و اطراف قبر در چند جا علامت‌هایی نهادیم و چون متوکل کشته شد با جمعی از طالبیین و شیعیان آمدیم و با آن علامات قبر را یافتیم و به وضع قبل برگرداندیم.[1]

…

وقتی از معصوم علیه السلام سؤال شد: چرا خاک کربلا خوش‌بوتر از خاک نجف است؟ فرمود:

چون آغشته به خون حسین علیه السلام است.[2]

و این خوش‌بویی و رهنمونی بوی خوش خاک، به تربت پاک حضرت ثار الله اختصاصی به أشنانی و عطاری نداشته که دیگر ماجرایی را ابن عساکر آورده:

وقتی آب بر قبر امام حسین علیه السلام بستند و پس از چهل روز آب فرو نشست و اثر قبر از میان رفت.

عربی از بنی اسد آمد، مشت مشت خاکها را برمی‌داشت و می‌بویید تا از آن بوی خوش، قبر شریف را پیدا کرد و بر خاک افتاد و گریست و گفت:

ما کان اطیبک و اطیب تربتک میتا

- حسین جان – چقدر خوش بو و پاکیزه و پاکی و چقدر خاک و تربتت پس از فقدانت پاک و خوش بو است.

سپس با اشک دیده این شعر را سرود:

ارادوا لیخفوا قبره عن ولیه     فطیب تراب القبر دل علی القبر

خواستند قبر شریف و تربت پاک او را از دوستش پنهان دارند – ولی غافل از این که – بوی خوش خاک آن قبر، رهنمون به آن قبر است.[3]

منبع: این جا کربلاست ج ۱ ص 198 و 204