حقیقتش را بخواهید ما خیلی خیلی در مقابل شیطان کم آوردهایم. هزار تا دلیل و علت هم دارد.
شاید در این میان یکی از علتها مهمتر از بقیه باشد و آن عدم شناخت روشها وسیاستهای شیطان است.
البته شناخت همه روشهای شیطانی که تجربه چند هزار ساله دارد کار من و شما نیست. برای همین چند مطلب از این دست را از روایات اهل بیت علیهم السلام میآوریم.
پیش از هر چیزی باید این نکته را در نظر داشت که روشهای شیطانی برای همه یکسان نیست. شیطان برای هر کسی طبق مرتبه و درجهای که در بندگی خدا دارد، برنامهای مخصوص به او را دارد.
این مطلب را امیرالمؤمنین علیه السلام در روایت کمیل فرموده و در ادامه آن چهار روش شیطانی را شمرده است که خلاصه آن با ترجمه آزاد این است:
روش اول از خدعه شروع میکند شاید (به قرینه مکر که بعد از این خواهد آمد) معنای خدعه دام پهن کردن باشد.
یعنی مرا در موقعیتی قرار میدهد که ناخواسته به گناه آلوده شوم.
مثلا مجلس دوستانهای برقرار میکند از اول به ظاهر بنا نیست که عرقی خورده بشود و یا…
با گرم شدن مجلس یواش یواش عرق خوری مطرح میشود و یکی موافقت و یکی مخالفت میکند و در آخر مثلا من به رو دروایسی میمانم و یک پیک بالا میزنم.
این توی دام افتادن است یعنی اگر از اول میگفتند بناست در این مجلس عرق خوری بشود من نمیرفتم. اما به بهانه دیگری رفتم و بعد گیر کردم.
یا مثلا آدم به بهانه خدمت و جلوگیری از ظلم وارد یک جایی میشود. بعد یواش یواش گرفتار ضرورتهای خیالی میشود و بعد هم بله…
اگر روش اول جواب نداد شیطان سراغ یک روش دیگر میرود.
روش دوم گول زدن شیطان از راه جلوه دادن هوا و هوس است. این قدر هوسها را تزیین میکند که خودم بیتاب میشوم و دانسته و فهمیده میلغزم.
یا این که امید کاذب به رحمت خدا برایم درست میکند که خدا مهربان است و این یک گناه چیزی نیست که خدا نبخشد و…
مثلا مگر میشود خدای مهربان برای یک لاخ مو، بندهاش رو به جهنم ببرد و از موهایش آویزان کند؟! این که میشود بدتر از داعش. خدای ما مهربان است و…
خلاصه وعده بخشش میدهد آن هم از طرف خدا! از جیب خلیفه حاتم بخشی!
من هم گول میخورم و باز دانسته و فهمیده در گناه میافتم.
روش سوم دیگر خیلی زیرکانه است. شیطان مطالعه میکند که به کدام طاعتهای خدا خو گرفتهام و آنها را ترک نمیکنم. همان جاها میآید وسط و مرا به طاعت خدا تشویق میکند.
مثلا برای نماز شبی که خودم بیدار میشوم، میآید و بیدارم میکند یا کمک به بینوایان را به دلم میاندازد و… شروع میکند به تشویق و تقویت من در همان طاعتهایی که خودم آنها را انجام میدادم. من بیچاره هم خیال میکنم که بله فرشته بزرگواری به یاریم آمده.
خوب که به او اطمینان پیدا کردم و با الهاماتش آشنا شدم، لابلای الهامات فرشته بزرگوار قلابی، الهامات شیطانی خودش را هم میچپاند و یک گناه بزرگ خطرناک را توصیه میکند، گناهی که اگر به آن آلوده شوم دیگر راه خلاصی برایم نباشد.
روش چهارم مال آنهایی است که خیلی اسیر شیطان شدند و به گناهان بزرگی مثل زنا و عرق خوری و ربا و… آلوده شدند.
شیطان (شاید) از ترس این که مبادا وجدانم بیدار بشود و توبه کنم یا این که مرا را تا آخر خط معصیت بکشاند، (با همین آلودگیهایی که دارم یا با توبه کاذب)، به یک عبادتهای شدیدی وادار میکند. من گنه کار حرفهای، شکل و شمایل عباد و زهاد را پیدا میکنم. اوه! چه خضوعی چه خشوعی چه رکوعی و چه سجودی و… ببین من به کجاها که نرسیدهام!!!
وقتی شیطان از برنگشتن من خیالش خوب جمع شد علاوه بر فسق عملی که دارم، مرا دچار فسق بزرگتری هم میکند و آن قبول کردن ولایت ائمه کفر است. این هم که بی برو برگرد تهش جهنم است!
این است که نباید گول نمازهای طولانی، روزههای پیوسته و خدمت به خلق و این جور چیزهای خودم را بخورم.
عجب دشمن مکار و غداری است شیطان!!!
البته فکر نکنید همهاش همین بود و تمام، این دیگر خیلی خوش خیالی است آن چه گذشت تنها از روایت کمیل بود.[1]
در یک روایت دیگر هم روشی دیگر آمده که شاید بشود بین روش سوم و چهارم قرارش داد و آن این که:
روش پنجم این است که برای کارهای خیر به من کمک میکند تا توفیق نداشته را پیدا کنم. شیطان حاضر است نود و نه درِ خیر را به روی من بگشاید تا در مورد صدم یک الهام شیطانی را بگنجاند و من به حساب اطمینان کاملی که به الهاماتش پیدا کردهام بلغزم.[2]
روش ششم رفتن شیطان به سر وقت عقلم است، در دعای سحر جمعه این جوری آمده است که خدایا راهی برای شیطان قرار نده تا عقلم را نابود کند.[3]
یک احتمال این است که بر اثر برخی از امور، شیطان عقلم را بگیرد و من دچار لغزش شوم. شاهدش هم این جمله از دعا است که خدایا نگذار غم و غصه بر عقلم راهی پیدا کنند.[4]
احتمال دوم هم این است که شیطان با استدلال نمایی، باطل را نزد من حق جلوه دهد. این دیگر خیلی خیلی تخصصی است!!!
از میان هزاران هزار روشهای شیطانی، چند روش یاد شده جالب به نظر رسید، نوشتم.
حتما شما هم به روشهای شیطانی جالب برخورد میکنید آنها را برای ما هم بفرستید.
تا که شاید با شناخت روشهای شیطان، بهتر بتوانیم خودمان را حفظ کنیم. البته و صد البته انشاءالله.
[1]- يَا كُمَيْلُ إِنَّ لَهُمْ خُدَعاً وَ شَقَاشِقَ وَ زَخَارِفَ وَ وَسَاوِسَ وَ خُيَلَاءَ عَلَى كُلِّ أَحَدٍ قَدْرَ مَنْزِلَتِهِ فِي الطَّاعَةِ وَ الْمَعْصِيَةِ فَبِحَسَبِ ذَلِكَ يَسْتَوْلُونَ عَلَيْهِ بِالْغَلَبَةِ يَا كُمَيْلُ لَا عَدُوَّ أَعْدَى مِنْهُمْ وَ لَا ضَارَّ أَضَرُّ بِكَ مِنْهُمْ أُمْنِيَّتُهُمْ أَنْ تَكُونَ مَعَهُمْ غَداً إِذَا اجْتَثُّوا فِي الْعَذَابِ الْأَلِيمِ لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ بِشَرَرِهِ وَ لَا يُقَصَّرُ عَنْهُمْ خالِدِينَ فِيها أَبَداً- يَا كُمَيْلُ سَخَطُ اللَّهِ تَعَالَى مُحِيطٌ بِمَنْ لَمْ يَحْتَرِزْ مِنْهُمْ بِاسْمِهِ وَ نَبِيِّهِ وَ جَمِيعِ عَزَائِمِهِ وَ عَوْذِهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى نَبِيِّهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ- يَا كُمَيْلُ إِنَّهُمْ يَخْدَعُونَكَ بِأَنْفُسِهِمْ فَإِذَا لَمْ تُجِبْهُمْ مَكَرُوا بِكَ وَ بِنَفْسِكَ بِتَحْسِينِهِمْ إِلَيْكَ شَهَوَاتِكَ وَ إِعْطَائِكَ أَمَانِيَّكَ وَ إِرَادَتَكَ وَ يُسَوِّلُونَ لَكَ وَ يُنْسُونَكَ وَ يَنْهَوْنَكَ وَ يَأْمُرُونَكَ وَ يُحَسِّنُونَ ظَنَّكَ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَرْجُوَهُ فَتَغْتَرَّ بِذَلِكَ فَتَعْصِيَهُ وَ جَزَاءُ الْعَاصِي لَظَى- يَا كُمَيْلُ احْفَظْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلى لَهُمْ وَ الْمُسَوِّلُ الشَّيْطَانُ وَ الْمُمْلِي اللَّهُ تَعَالَى- يَا كُمَيْلُ اذْكُرْ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى لِإِبْلِيسَ لَعَنَهُ اللَّهُ- وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ وَ شارِكْهُمْ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً- يَا كُمَيْلُ إِنَّ إِبْلِيسَ لَا يَعِدُ عَنْ نَفْسِهِ وَ إِنَّمَا يَعِدُ عَنْ رَبِّهِ لِيَحْمِلَهُمْ عَلَى مَعْصِيَتِهِ فَيُوَرِّطَهُمْ يَا كُمَيْلُ إِنَّهُ يَأْتِي لَكَ بِلُطْفِ كَيْدِهِ فَيَأْمُرُكَ بِمَا يَعْلَمُ أَنَّكَ قَدْ أَلِفْتَهُ مِنْ طَاعَةٍ لَا تَدَعُهَا فَتُحْسَبُ أَنَّ ذَلِكَ مَلَكٌ كَرِيمٌ وَ إِنَّمَا هُوَ شَيْطَانٌ رَجِيمٌ فَإِذَا سَكَنْتَ إِلَيْهِ وَ اطْمَأْنَنْتَ حَمَلَكَ عَلَى الْعَظَائِمِ الْمُهْلِكَةِ الَّتِي لَا نَجَاةَ مَعَهَا- يَا كُمَيْلُ إِنَّ لَهُ فِخَاخاً يَنْصِبُهَا فَاحْذَرْ أَنْ يُوقِعَكَ فِيهَا يَا كُمَيْلُ إِنَّ الْأَرْضَ مَمْلُوَّةٌ مِنْ فِخَاخِهِمْ فَلَنْ يَنْجُوَ مِنْهَا إِلَّا مَنْ تَشَبَّثَ بِنَا وَ قَدْ أَعْلَمَكَ اللَّهُ أَنَّهُ لَنْ يَنْجُوَ مِنْهَا إِلَّا عِبَادُهُ وَ عِبَادُهُ أَوْلِيَاؤُنَا- يَا كُمَيْلُ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ- يَا كُمَيْلُ انْجُ بِوَلَايَتِنَا مِنْ أَنْ يَشْرَكَكَ فِي مَالِكَ وَ وُلْدِكَ كَمَا أُمِرَ- يَا كُمَيْلُ لَا تَغْتَرَّ بِأَقْوَامٍ يُصَلُّونَ فَيُطِيلُونَ وَ يَصُومُونَ فَيُدَاوِمُونَ وَ يَتَصَدَّقُونَ فَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مَوْقُوفُونَ- يَا كُمَيْلُ أُقْسِمُ بِاللَّهِ لَسَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ إِنَّ الشَّيْطَانَ إِذَا حَمَلَ قَوْماً عَلَى الْفَوَاحِشِ مِثْلِ الزِّنَى وَ شُرْبِ الْخَمْرِ وَ الرِّبَا وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِكَ مِنَ الْخَنَى وَ الْمَأْثَمِ حَبَّبَ إِلَيْهِمُ الْعِبَادَةَ الشَّدِيدَةَ وَ الْخُشُوعَ وَ الرُّكُوعَ وَ الْخُضُوعَ وَ السُّجُودَ ثُمَّ حَمَلَهُمْ عَلَى وَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يُنْصَرُونَ… بحارالانوار ج71 ص226
[2]- و لا يغرّنّك تزيينه للطّاعة عليك؛ فإنّه يفتح عليك تسعة و تسعين بابا من الخير ليظفر بك عند تمام المائة؛ فقابله بالخلاف و الصّدّ عن سبيله و المضادّة باستهوائه. مستدركالوسائل ج1 ص178 ب29 ح3
[3]- لَا تَجْعَلْ لِلشَّيْطَانِ عَلَى عَقْلِي سَبِيلًا وَ لَا لِلْبَاطِلِ عَلَى عَمَلِي دَلِيلًا بحارالانوار ج83ص307
[4]- لَا تَجْعَلْ لِلْهُمُومِ عَلَى عَقْلِي سَبِيلًا وَ لَا لِلْبَاطِلِ عَلَى عَمَلِي دَلِيلًا بحار الانوار ج81ص277