پسر انسان (در کتاب مقدس) کیست؟ سخنی با جوانان.
مقالهای که در پیش رو دارید ترجمهی مقالهی نویسندهی مسیحی و متخصص در علم لاهوت، خانم ایزابل بنیامین ماما آشوری است.
او در این مقاله در صدد ثابت کردن بشارت کتاب مقدس مسیحیان، به آمدن «مهدی» «قائم» یا همان امام دوازدهم شیعیان است.
او میگوید واژهی «پسر انسان» که در کتاب مقدس به دفعات وارد شده است، همان «مهدی» «قائم»، امام زمان علیه السلام است.
آن چه در این مقاله میخوانید به این شرح است:
این نوشته نتیجهی بحثی است که بین من و بعضی از جوانان مسیحی دربارهی بازگشت مسیح واقع شده است.
جوانانی مسیحی گفتند در مقالات من خواندهاند که شخص دیگری به همراه مسیح خواهد آمد و این که من گفتهام این شخص کسی از مسلمانان است. چگونه این انفاق میافتد؟
گفتم: این کلام (کتاب مقدس) واضح و صریح است، مانند خورشید. در انجیل در نامهی پولس رسول به اهل روم فصل 15 آمده است:
«12 و اشعیا نیز میگوید که ریشة یَسّا (مسیح) خواهد بود و آنکه برای حکمرانی امّتها مبعوث شود (قائم)، امید امّتها بر وی خواهد بود.»
گفتند: بله آنها دو نفر هستند.
گفتم: ولی (مهم این است) کدام یک از این دو نفر مسؤلیت هدایت امتها را به عهده میگیرد و آنها را از بدیها نجات میدهد؟
جوانان سکوت کردند.
گفتم: صریح متن (کتاب مقدس در مورد کسی که مسئولیت را به عهده میگیرد) اشاره میکند به اسم نفر دوم که «قائم» خوانده میشود. از این جهت که در متن، اول میگوید: آن دو (مسیح و قائم) به زودی آقایی (حکومت داری) خواهند کرد، ولی بعد از اسم «قائم» گفته است: «امید امتها به او خواهد بود» و نگفته است «امید بشر به آن دو خواهد بود». از این جا میفهمیم که مسئولیت انتشار عدالت (در جهان) بر دوش این شخص مسلمان (قائم) است.
گفتند: پس مسئولیت مسیح در آن زمان چیست (او چکاره است)؟
به آنها گفتم: بحث جدیدی را شروع کردهام در مورد «پسر انسان» (که در کتاب مقدس به این نام به آن اشاره شده است) که او کیست و چه جایگاهی دارد به زودی این بحث کامل میشود و آن را در اختیار شما میگذارم.
اکنون این بحث را که یک هفته است کامل شده، برای آنها فرستادم. سه روز پیش نزد من آمدند و از من توضیحات بیشتری خواستند.
به آنها گفتم: خوب به من گوش دهید! اشکالاتی که هیچ یک از مفسرین کتاب مقدس از آنها جواب پیدا نکردهاند بسیار است و پیدا کردن جواب آنها احتیاج به تحقیق بسیار عمیق و پیچیدهای در متون کتاب مقدس دارد.
هدف مفسرین کتاب مقدس به دست گرفتن ذهن مردمان ساده دل است، کسانی که از نظر عاطفی زود تحت تأثیر قرار میگیرند و به این سبب و به خاطر جهالت، مطالبی را میپذیرند که عقل عاقل متفکر هرگز آن را نمیپذیرد.
برادران من «پسر انسان» رمزی است در کتاب مقدس که اشاره میکند به شخصیت مقدس و صاحب نفوذ بزرگی که صلاحیت بسیار گستردهای از جانب خدا به او داده شده است. پسر انسان آخرین حلقهی عملیات اصلاح کردن بشریت (توسط پیامبران و اوصیاء آنان) است که خداوند او را آماده کرده است برای به سر انجام رساندن نظم همه چیز، به این که عدالت و سلامت را به دست او بازگرداند و آرزوی سلسهای از پیامبران که به این هدف مبعوث شدند برآورده شود.
و اشاره (رمزی) میکند (با به کار بردن لفظ پسر انسان) به این که این شخص از نسل پدر و مادر بشری است. (یعنی مقصود از پسر انسان حضرت عیسی نیست، زیرا او از نسل انسان نیست از جانب پدر و مادر، و پدر ندارد).
و این شخص (قائم) مسؤولیت معینی دارد که قبل از شروع نهضتش آن را به سر انجام خواهد رسانید و آن مسئولیت خالص کردن انسانها است، این گونه که مردم در مدتی طولانی به مصیبت و درد و بلایی شدید مبتلا شوند و مورد امتحان قرار گیرند و خالص شوند، همان گونه که آهن در آتش خالص میشود. برای این که از برگزیدهی این انسانها در گسترش عدل در نقاط مختلف دنیا کمک بگیرد.
یکی از مهمترین مسئولیتهای این شخص (پسر انسان، قائم) عملیات «جداسازی» (غربال) بزرگ است که آن را در کتابهای مقدس به وضوح و در مقابل چشمانمان میبینیم، در متون مقدس ثابت، در تورات و انجیل و قرآن. و چه بسیار است این متون!
در سلسلهی اخیر از سلسله بشارتهای پیامبران، مسیح به همراه بشارات بسیاری آمد و برای همین کتاب مقدس مسیح را انجیل یعنی بشارت نام گذاری کردند، چون مشتمل بر بشاراتهای روشن و واضح بسیاری است از آینده.
و آن مقداری که ما به آن دست یافتیم با وجود اشکالات بسیاری است که بر اثر آلوده کردن عمدی متون کتاب مقدس و همچنین بر اثر تغییراتی است که با (به اصطلاح) ترجمه کردن ایجاد شده است.
از جملهی این بشارات که قسمی از آن را در بحثهای گذشتهی خود ذکر کردم، بشارت به پیامبری است که مبعوث میشود (پیامبر اسلام) و کتاب جدیدی که میآید (قرآن) و دین جدیدی که بروز پیدا میکند (اسلام) و امامی که ظهور میکند.
و همچنین بشارت به آمدن (دوبارهی) مسیح (علیه السلام). ولی این بشارت بعد از بشارت به آمدن پیامآور عدل و سلامت «پسر انسان» یا همان «قائم» است که در انجیل این گونه ذکر شده است که مسیح با او ظهور میکند.
من مسؤولیت مسیح را در مقالات گذشته شرح دادم، ولی مسؤولیت «مهدی»، «قائم» (علیه السلام) قبل از قیام و نهضت بزرگش چیست؟
مهدی یا آن چه در مسیحیت به «پسر انسان» و «قائم» شناخته میشود، عملیات جداسازی (غربال) را در میان شیعیانش، در قالب دو عملیات به نوعی پیچیده انجام میدهد:
عملیات اول عملیاتی است که در خلال عمر طولانی او انجام میشود که در بشارات به این مطلب تصریح شده است که «او با زمان حرکت میکند».[1]
جنگهای مستمر بسیار، طوفانها و بلاهای مذهبی واقع میشود که عقاید انسانها را به لرزه درمیآورد و آنها را مورد آزمایش و محک قرار میدهد، تا حدی که نگاه داشتن دین، مانند نگاه داشتن زغال سرخ در کف دست میگردد، آن گونه که در تعابیر و روایات مسلمین وارد شده است. و یا آن گونه که در تعابیر ما آمده است: مانند کسی میشود که دستش را در آتون[2] قرار داده است. فرقی نمیکند چون زغال و آتون هر دو آتش هستند.
در خلال این آزمایش کسانی که از شهواتشان تبعیت میکنند غربال میشوند و عدهی بسیار کمی که زحمات و سختیهای این نهضت کبرا را تحمل میکنند باقی میمانند.
اما عملیات دوم (بعد از ظهور انجام میشود)؛ «قائم مهدی» (علیه السلام) همان کسی است عملیات غربال را برای جداسازی مؤمن صحیح الایمان از منافق فریبکار انجام خواهد داد.
و این چیزی است که به وضوح و روشنی بسیار و آشکارا در کتاب مقدس میبینیم. از این جهت که در انجیل آمده است که «پسر انسان» مردم را غربال خواهد کرد، پس او مؤمنین را سمت راست خود و اشرار را سمت چپ خود قرار میدهد.
در انجیل متی فصل 25 میگوید: «13 پس بیدار باشید زیرا شما از روز و ساعت این واقعه (آمدن پسر انسان) خبر ندارید. 31 وقتی پسر انسان با جلال خود همراه با همه فرشتگان میآید، بر تخت پادشاهی خود خواهد نشست 32 و تمام ملل روی زمین در حضور او جمع می شوند. آنگاه او مانند شبانی که گوسفندان را از بُزها جدا می کند، آدمیان را به دو گروه تقسیم خواهد کرد. 33 گوسفندان را در دست راست و بُزها را در دست چپ خود قرار خواهد داد. 34 آنگاه پادشاه به آنانی که در سمت راست او هستند خواهد گفت: ای کسانی که از جانب پدر من برکت یافتهاید! بیایید و وارث سلطنتی شوید که از ابتدای آفرینش عالم برای شما آماده شده است. 41 آنگاه به آنانی که در سمت چپ او هستند خواهد گفت: ای ملعونان، از من دور شوید و به آتش ابدی که برای ابلیس و فرشتگان او آماده شده است بروید، 46 و آنان به کیفر ابدی خواهند رسید، ولی نیکان به حیات جاودانی وارد خواهند شد.»
ولی ای برادران عزیز من! در انجیل متی تغییر کمی در متن واقع شده است، از این جهت که در انجیل متی فصل 13 میگوید: «41 پسر انسان فرشتگان خود را خواهد فرستاد و آنها هر کسی را که در پادشاهی او باعث لغزش شود و همچنین همهی بدکاران را جمع می کنند. 42 و در کورهای مشتعل خواهند افکند، جایی که اشک میریزند و دندان بر دندان می فشارند. 43 در آن زمان نیکان در پادشاهی پدر خود مانند خورشید خواهند درخشید. هرکه گوش شنوا دارد بشنود.»
اشکالی که بعضی مطرح میکنند این است که مسیح خودش همان پسر انسان است!
ولی ما میبینیم که مسیح، خودش را از این اسم (پسر انسان) جدا میکند و میگوید «پسر انسان» در آینده خواهد آمد. این مطلب در انجیل متی فصل 16 آمده است:
«13 وقتی عیسی به نواحی و اطراف قیصریه فیلپس رسید، از شاگردان خود پرسید: مردم دربارهی من چه میگویند؟ آیا من پسر انسان هستم؟! 14 آنها جواب دادند بعضی میگویند تو یحیی تعمید دهنده هستی و عدهای میگویند تو ایلیا یا ارمیا و یا یکی از انبیاء هستی. 15 عیسی پرسید شما مرا چه میدانید؟ 16 شمعون پطرس جواب داد تو مسیح هستی. 17 آن گاه عیسی گفت ای شمعون پسر یونا خوشا به حال تو. 27 پسر انسان با جلال پدر خود همراه با فرشتگان میآید و به هر کس بر طبق اعمالش پاداش میدهد.»[3]
این گونه مسیح مطلب را به جا و درست بیان فرمود و گفت که من «مسیح» هستم و «پسر انسان» در آینده خواهد آمد.
ولی مثل گذشته (یهودیان که خلاف دستورات موسی عمل کردند) هیچ کس نخواست حرف مسیح را بشنود. گفتهی او را انکار کردند و کسانی را از خودشان اختیار کردند و این گونه با وصایای مسیح مخالفت کردند.
و به این مطلب (مخالفت یهودیان با دستورات موسی) کتاب مقدس اشاره کرده است در سفر نحمیا فصل 9 میگوید: «16 ولی اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻣﺘﻜﺒﺮ و ﺧﻮدﺳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺨﻮاﺳﺘﻨﺪ از دﺳﺘﻮرات تو اﻃﺎﻋﺖ کنند. 17 و زمانی که یاﻏﯽ ﺷﺪﻧﺪ رهبری ﺑﺮای خود اﻧﺘﺨﺎب کردند تا ﺑﻪ ﻣﺼﺮ، ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺮدﮔﯽ خود ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ. 18 مجمسهی گوسالهای ساختند و گفتند این خدای ما است. به تو اهانت بزرگی نمودند.»
پس با پیامبر خود مخالفت کردند و برای خود گوسالهای درست کردند و او را اطاعت کردند و برای همین (مخالفت یهود با پیامبرشان) میبینیم زمانی که شاگردان مسیح از (آمدن) «پسر انسان» سؤال کردند به آنها این گونه گفت:
متی فصل 17: «10 شاگردان پرسیدند پس چرا ملایان میگویند باید اول (قبل از پسر انسان) ایلیا بیاید؟ 11 عیسی پاسخ داد درست است، اول ایلیا خواهد آمد برای این که هر چیزی را به اصلش برگرداند و اصلاح کند. 12 اما من به شما میگویم که ایلیا آمده است و آنان او را نشناختند و آن چه خواستند با او کردند، پسر انسان نیز همین طور از دست ایشان رنج خواهد برد.»
آنها میدانستند که پیامبری خواهد آمد و بعد از او «ایلیا» یا همان «انسان»[4] خواهد آمد و لکن اصحاب او گوسالهای خواهند ساخت که حاکمشان باشد و او را اطاعت میکنند و «ایلیا» را (از منصب خلافت) دور میکنند و به همین جهت خداوند مجبور میشود که مسیر هدایت را به شخص دیگری کامل کند و او «پسر انسان» (مهدی قائم) است.
پس سؤال شاگردان این بود که یهود میگویند «ایلیا» اول، (قبل از پسر انسان) خواهد آمد، سپس مسیح آنها را تأیید میکند و میگوید بله، «ایلیا» اول میآید، او شخصی (هارون) را برای آنها آورد[5] ولی او را نشناختند بلکه او را انکار کردند و گفتند او کم سن و سال است و آن چه خود میخواستند انجام دادند نه آن چه خدا برای آنها خواسته بود و برای همین پسر «ایلیا» یا همان «پسر انسان» خواهد آمد و او هم رنج بسیار خواهد کشید و غیبت طولانی خواهد داشت به سبب این رنج.
تحقیقا مسیح نپذیرفت که خودش «ایلیا» یا همان «انسان» باشد و همچنین نپذیرفت که خودش «پسر انسان» باشد، از این جهت که به وضوح این مطلب را در انجیل یوحنا فصل 1 میبینیم: «21 پس از او پرسیدند آیا تو ایلیا هستی؟ گفت: نه، من ایلیا نیستم. پرسیدند: آیا تو آن پیامبر موعود هستی؟ جواب داد: نه.»
و برای همین بشارات از قدیم به آمدن دو نفر اشاره میکند که سومی ندارند و آن دو، دو تیر ذکر شده در ملحقات سفر استیر هستند 1 : 11 «پس آشکار میشوند آن دو تیر در برابر خدا در روز موعودی که از آن زمان برای همهی امتها مشخص و معین بوده است»
برای ما از خلال این متن روشن میشود که آن روزی که این دو تیر از کمان پرتاب میشوند را خدا مشخص کرده است از زمانی که آسمان و زمین را خلق کرد و همهی امتها این را میدانند.
و به این جهت که مسیح قسمت مهمی از این روز را رقم میزند و به دوش او مسئولیت بسیار مهم و بزرگی است در بازگشت دوبارهاش، ـ و آن مسؤولیت مهم این است که مقابله با دجال را به عهده میگیرد، چون دجال با تمام قوای تبلیغاتی و نظامی و اقتصادیاش عدهی بسیاری را فریب میدهد و به همین جهت مسیح همهی این امکانات دجال را از بین میبرد و فضا را برای «قائم» فراهم میکند ـ میبینیم که اهتمام بسیار ورزیده است در سفارشاتش به مردم و مردم را از آن روز بر حذر داشته است، علامات قبل از آن روز را و آن چه باید انجام دهند زمانی که آن علامات را میبینند برای آنها بیان کرده است.
به این جا که رسید یکی از جوانان با اشتیاق پرسید: سفارشات مسیح برای ما چیست؟
گفتم: وصیت مسیح فقط برای مسیحیان نیست، بلکه برای هر کسی که وصیت او را میشنود لازم است که آن را انجام دهد و به همین جهت این یگانه سفارش او است که دستخوش هیچ گونه تغییری نشده است و همان گونه که بوده به ما رسیده است. همان وصیتی که وقتی از او سؤال شد از آن روز موعود، به شاگردانش فرمود. و این آخرین وصیت او است که در انجیل مرقس فصل 13 آمده است:
«3 وقتی عیسی در کوه زیتون بود، پطرس و یعقوب و یوحنا و اندریاس به طور خصوصی به او گفتند: 4 به ما بگو این در چه وقت اتّفاق خواهد افتاد؟ علامت نزدیک بودن وقوع این امور چه خواهد بود؟ 5 عیسی در جواب آنها فرمود: 7 وقتی صدای جنگ بشنوید و یا اخبار جنگ به گوشتان برسد، هراسان نشوید. این چیزها باید اتّفاق بیفتد. 8 ملّتی با ملّتی دیگر و مملکتی با مملکتی دیگر جنگ خواهند کرد و در جاهای بسیار، زمین لرزهها روی میدهد و خشکسالی خواهد شد. 12 برادر، برادر را تسلیم مرگ خواهد کرد و پدر، فرزند را. فرزندان علیه والدین خود طغیان خواهند کرد و آنان را به کشتن خواهند داد. 17 آن روزها برای زنهای آبستن و یا شیرده چقدر وحشتناک خواهد بود. 18 دعا کنید. 19 زیرا در آن روزها چنان مصیبتی روی خواهد نمود، که از زمانی که خدا دنیا را آفرید تا به حال، مثل آن دیده نشده. 20 اگر خداوند آن روزها را کوتاه نمیکرد، هیچ جانداری، جان سالم بدر نمیبرد.»[6]
مایلم نظرتان را به این کلام مسیح جلب کنم که به آمدن میسح دجال اشاره میکند. او گفت: «21 پس اگر کسی به شما بگوید: نگاه کن مسیح این جا و یا آن جا است! باور نکنید.22 مسیحها و انبیای دروغین ظهور خواهند کرد و چنان نشانهها و معجزاتی خواهند نمود که اگر ممکن باشد برگزیدگان خدا را گمراه کنند. 23 مواظب خودتان باشید من شما را از همهی این چیزها قبلاً باخبر کردهام. 24 امّا در آن روزها بعد از آن مصیبتها، آفتاب تاریک خواهد شد و ماه دیگر نخواهد درخشید. 25 ستارهها از آسمان فرو خواهند ریخت. 26 آن وقت پسر انسان را خواهند دید که با قدرت عظیم و جاه و جلال، میآید. 27 او فرشتگان را خواهد فرستاد و برگزیدگان خود را از چهار گوشهی عالم از دورترین نقاط زمین تا دورترین حدود آسمان جمع خواهد کرد.31 آسمان و زمین از بین خواهد رفت، امّا سخنان من هرگز از بین نخواهد رفت. 33 هوشیار باشید، و دعا کنید، شما نمیدانید چه وقتی میآید. 35 پس بیدار باشید 36 مبادا او ناگهان بیاید و شما را در خواب ببیند.37 آن چه را به شما میگویم، به همه میگویم: بیدار باشید.»
این جا بود که دیدیم اشکهایشان بر گونههایشان جاری شد. متأسفانه آنها در غفلت به سر میبردند و سفارش مسیح به بیداری و دعا را نمیدانستند.
پس باید همه دعا کنیم و بیدار باشیم تا آن روز موعود غافلگیرمان نکند.
(قرآن کریم میفرماید:) «آیا منتظر هستند تا ملائکه بیایند یا خدا بیاید یا بعضی از نشانههای او بیاید؟! روزی که بعضی از نشانههای خدا میآید (دیگر) ایمان آوردن کسانی که قبلا ایمان نیاوردهاند یا خیری در ایمانشان کسب نکردهاند سودی ندارد.»[7]
(و در اینجیل یوقا آمده است:) «پس گوش به زنگ باشید و در تمام اوقات دعا کنید، گریه و زاری کنید تا قدرت آن را داشته باشید که همهی رنجهایی را که بزودی پیش میآید پشت سر بگذارید و در حضور پسر انسان بایستید.»[8]
[1]- عمر او طولانی میشود. مترجم
[3]- ترجمهها در این قسمت بسیار متفاوت است ولی با توجه به آیهی 27 این صحیحترین ترجمه است. مترجم
[4]- همان گونه که مفسرین سنی و شیعه نوشتهاند، سورهی «انسان» در قرآن کریم در شأن علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شده است و این گواه بر این است که مقصود از پسر «انسان» پسر امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام است که او همان امام دوازدهم شیعیان مهدی و قائم است. در تفسير القرطبي الجامع لاحكام القرآن، از ابوالقاسم قشیری نقل میکند که این سوره در شأن علي بن أبي طالب نازل شده است. و در تفسير (الخازن) لباب التأويل في معاني التنزيل از ابن عباس همین مطلب را نقل میکند. و در تفسير (البغوي) الشافعي به نام (معالم التنزيل) همچنین وتفاسیر بسیار دیگر.
[5]- این که چگونه ایلیا که بعد میآید هارون را که در زمان موسی است آورد، در مقالهی دیگری از این نویسنده از کتاب مقدس ثابت شده و توضیح داده شده است که ایلیا کسی است که همراه همهی پیامبران بوده است و خدا نور او را برای کمک به انبیاء از قدیم خلق کرده است و این ایلیا کسی است که در آینده به همراه پیامبری میآید و او امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام است. مضمون همین مطلب در کتب شیعه هم نقل شده است. مترجم
[6]- نکته مهم شباهت این بخش از کتاب مقدس با آیات رجعت و ظهور امام عصر در قرآن است. در این باره به تفسیر آیات اولیه سوره حج در روایت مفضل مراجعه کنید. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج53، ص: 16. مترجم