از برخی از روایات استفاده میشود که حق معرفت خداوند ممکن نیست. بنا بر این حق قدر خداوند هم ممکن نیست.
به برخی از روایاتی که بیان میکند حق معرفت خدا ممکن نیست توجه کنید:
قال النبی صلی الله علیه و آله: الهى ما عبدناك حقّ عبادتك و ما عرفناك حقّ معرفتك
سبحانك ما عرفناك حق معرفتك و ما عبدناك حق عبادتك
در برخی از روایات حق قدر به حق به عبادت تفسیر شده است.
وَ جَاءَ فِي تَفْسِيرِ قَوْلِهِ تَعَالَى وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ أَيْ مَا عَرَفُوهُ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ لَا عَظَّمُوهُ حَقَّ عَظَمَتِهِ وَ لَا عَبَدُوهُ حَقَّ عِبَادَتِهِ.
از سوی دیگر اداء حق عبادت خداوند ناممکن بیان شده است.
عن أبي الحسن موسى عليه السلام، قال: قال لبعض ولده: يا بنيّ عليك بالجدّ لا تخرجنّ نفسك عن حد التقصير في عبادة اللّه و طاعته، فإنّ اللّه تعالى لا يعبد حقّ عبادته
برخی از روایات وصف خداوند را مصداق حق قدر او قرار داده است. از سوی دیگر بیان شده است که وصف خداوند ناممکن است. بنا بر این حق قدر خداوند نیز ناممکن خواهد بود.
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يُوصَفُ وَ كَيْفَ يُوصَفُ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ فَلَا يُوصَفُ بِقَدَرٍ إِلَّا كَانَ أَعْظَمَ مِنْ ذَلِك
و في رواية أبي حمزة، عن عليّ بن الحسين عليهما السّلام، قال: قال: لو اجتمع أهل السّماء و الأرض أن يصفوا اللّه بعظمته لم يقدروا.
قال علي بن إبراهيم: وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ قال: لم يبلغوا من عظمة الله أن يصفوه
در توحید مفضل از مراتب چهارگانه معرفت، حق معرفت تنها در اصل وجود اثبات شده است. توجه کنید:
فَلَيْسَ مِنْ هَذِهِ الْوُجُوهِ شَيْءٌ يُمْكِنُ لِلْمَخْلُوقِ أَنْ يَعْرِفَهُ مِنَ الْخَالِقِ حَقَ مَعْرِفَتِهِ غَيْرُ أَنَّهُ مَوْجُودٌ فَقَط
از برخی از روایات استفاده میشود که حق معرفت خداوند ممکن نیست. بنا بر این حق قدر خداوند هم ممکن نیست.
به برخی از روایاتی که بیان میکند حق معرفت خدا ممکن نیست توجه کنید:
قال النبی صلی الله علیه و آله: الهى ما عبدناك حقّ عبادتك و ما عرفناك حقّ معرفتك
سبحانك ما عرفناك حق معرفتك و ما عبدناك حق عبادتك
در برخی از روایات حق قدر به حق به عبادت تفسیر شده است.
وَ جَاءَ فِي تَفْسِيرِ قَوْلِهِ تَعَالَى وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَ قَدْرِهِ أَيْ مَا عَرَفُوهُ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ لَا عَظَّمُوهُ حَقَّ عَظَمَتِهِ وَ لَا عَبَدُوهُ حَقَّ عِبَادَتِهِ.
از سوی دیگر اداء حق عبادت خداوند ناممکن بیان شده است.
عن أبي الحسن موسى عليه السلام، قال: قال لبعض ولده: يا بنيّ عليك بالجدّ لا تخرجنّ نفسك عن حد التقصير في عبادة اللّه و طاعته، فإنّ اللّه تعالى لا يعبد حقّ عبادته
برخی از روایات وصف خداوند را مصداق حق قدر او قرار داده است. از سوی دیگر بیان شده است که وصف خداوند ناممکن است. بنا بر این حق قدر خداوند نیز ناممکن خواهد بود.
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يُوصَفُ...