عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام مَا مِنْ مُؤْمِنٍ وَ لَا مُؤْمِنَةٍ يَضَعُ يَدَهُ عَلَی رَأْسِ يَتِيمٍ تَرَحُّماً لَهُ إِلَّا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ مَرَّتْ يَدُهُ عَلَيْهَا حَسَنَةً. (بحار الأنوار/ج‏72/ص4/ب31)

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله مَنْ أَنْكَرَ مِنْكُمْ قَسَاوَةَ قَلْبِهِ فَلْيَدْنُ يَتِيماً فَيُلَاطِفُهُ وَ لْيَمْسَحْ رَأْسَهُ يَلِينُ قَلْبُهُ بِإِذْنِ اللَّهِ إِنَّ لِلْيَتِيمِ حَقّاً. (بحار الأنوار/ج‏72/ص4/ب31/ح11)

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله إِنَّ الْيَتِيمَ إِذَا بَكَی اهْتَزَّ لَهُ الْعَرْشُ فَيَقُولُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی مَنْ هَذَا الَّذِي أَبْكَی عَبْدِيَ الَّذِي سَلَبْتُهُ أَبَوَيْهِ فِي صِغَرِهِ فَوَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَا يُسْكِتُهُ أَحَدٌ إِلَّا أَوْجَبْتُ لَهُ الْجَنَّةَ. (بحار الأنوار/ج‏72/ص4/ب31/ح12)

عَنِ الصَّادِقِ عَنْ أَبِيهِ علیهم السلام قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و آله مَنْ‏ كَفَلَ‏ يَتِيماً وَ كَفَلَ نَفَقَتَهُ كُنْتُ أَنَا وَ هُوَ فِي الْجَنَّةِ كَهَاتَيْنِ وَ قَرَنَ بَيْنَ إِصْبَعَيْهِ الْمُسَبِّحَةِ وَ الْوُسْطَی. (بحار الأنوار/ج‏72/ص3/ب31/ح4)

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله مَرَّ عِيسَی بْنُ مَرْيَمَ علیهما السلام بِقَبْرٍ يُعَذَّبُ صَاحِبُهُ ثُمَّ مَرَّ بِهِ مِنْ قَابِلٍ فَإِذَا هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَقَالَ يَا رَبِّ مَرَرْتُ بِهَذَا الْقَبْرِ عَامَ أَوَّلَ فَكَانَ صَاحِبُهُ يُعَذَّبُ ثُمَّ مَرَرْتُ بِهِ الْعَامَ فَإِذَا هُوَ لَيْسَ يُعَذَّبُ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا رُوحَ اللَّهِ إِنَّهُ أَدْرَكَ لَهُ وَلَدٌ صَالِحٌ فَأَصْلَحَ طَرِيقاً وَ آوَی‏ يَتِيماً فَغَفَرْتُ لَهُ بِمَا عَمِلَ ابْنُهُ. (الأمالي للصدوق/مجلس77/ح8)

خدمت امير المؤمنين عسل و انجير از همدان و حلوان (شهری در كردستان بوده است در حدود خانقين) آوردند.

آن حضرت به كدخدايان دستور داد يتيمان را حاضر كردند و آنها را بر سر خيكهای عسل نشانيد تا بخورند و او با قدح آنها را ميان مردم تقسيم می‏كرد.

به او عرض شد: يا امير المؤمنين! برای چه يتيمان را مأمور ليسيدن در مشكها كرديد؟

فرمود: امام پدر يتيمان است و من به حساب پدرها آنها را به ليسيدن در خيكهای عسل واداشتم.[1]

امیر المؤمنین علیه السلام زنی را ديد كه مشكی آب بر دوش خود می‏برد. آن مشك را از وی گرفت و خود حمل کرد؛ و چون از حال او پرسيد، گفت: علی بن ابی طالب همسر مرا به يكی از مرزها فرستاد و او كشته شد و چند طفل يتيم برای من برجای گذاشت. چون چيزی ندارم، ناگزير به خدمتگزاری مردم می‏پردازم.

امیر المؤمنین رفت و شب را به پريشاندلی گذراند. چون بامداد شد، زنبيلی پر از خوراكی برای آن زن برد. در راه بعضی از كسان از او خواستند كه بردن زنبيل را بر عهده ايشان گذارد، او در جواب گفت: «روز قيامت چه كس بار مرا خواهد برد؟».

به در خانه زن رفت و در زد، زن پرسيد: كيست؟

گفت: من آن بنده‏ام كه ديروز مشك را بر دوش كشيدم، در را بگشا كه چيزی برای كودكان با خود آورده‏ام.

آن زن گفت: خدا از تو خرسند باشد و ميان من و علی بن ابی طالب داوری كند.

پس داخل شد و گفت: من دوست دارم كه به ثواب و پاداشی برسم، ميان خمير كردن و پختن نان و نگاهداری كودكان، اين يك را برگزين تا من به نان پختن مشغول شوم.

آن زن گفت: من بر پختن نان بيناتر و تواناترم، آن تو و آن كودكان، آنان را سرگرم دار تا من از پختن نان فارغ شوم!

پس آن زن به خمير كردن پرداخت و علی به پختن گوشت مشغول شد، و لقمه‏هايی از گوشت و خرما و غیر آن را خرده خرده به كودكان می‏خورانيد.

هر وقت به كودكان چيزی می‏داد، می‏گفت: «فرزندم! از آنچه در كار تو گذشته است، علی بن ابی طالب را حلال كن!»

وقتی کار خمیر آماده شده، آن زن به امیر المؤمنین گفت: ای بنده خدا! تنور را روشن کن!

علی به روشن كردن تنور مشغول شد و چون شعله آتش روی او را می‏سوزاند، می‏گفت: ای علی بچش! اين است كيفر كسی كه از بيوه زنان و يتيمان غافل بماند.

در آن هنگام زنی كه امیر المؤمنین را می‏شناخت از آنجا گذشت و به زن‏ صاحب‌خانه گفت: وای بر تو، اين امير المؤمنين است!

آن زن شرمسار شد و گفت: از تو خجالت می‏كشم ای امير مؤمنان!

آقا در پاسخ او فرمودند: من بايد از تو خجالت بكشم كه در كار تو قصور كرده‏ام.[1]

عبد الواحد می‌گوید: در مکه در حال طواف بودم که دختر نوجوانی را دیدم که به پرده کعبه آویزان شده بود و خطاب به دختر دیگری که هم سن او بود می‌گفت: به حق آن که با وصیت (پیامبر) برگزیده شده، کسی که به تساوی حکم می‌کند، نیتش پاک است، همسر فاطمه مرضیه است، چنین و چنان نبوده است.

به او گفتم: این اوصاف که می‌گفتی برای کیست؟

گفت: به خدا قسم! این صفات برای کسی است که برترین نشانه (الهی)  است و دروازه احکام (اسلام) است و تقسیم کننده بهشت و جهنم است و مرد الهی امت و رئیس امامان، برادر پیامبر صلی الله علیه و آله و وصی و جانشین او بر امت است؛ این شخص مولای من امیر المؤمنین علی بن ابی طالب است.

به او گفتم: چرا علی را مستحق این صفات می‌دانی (و او را چنین مدح می‌کنی)؟

گفت: به خدا سوگند که پدرم یاور او بود در روز صفین در رکاب حضرتش شهید شد. روزی در حالی که مادرم در خیمه‌اش نشسته و من و برادرم به خاطر آبله نابینا شده بودیم، امیر المؤمنین وارد شد. هنگامی که ما را را دید، آهی کشید و شعری را خواند (که مضمونش چنین است):

برای هیچ مصیبتی آه نکشیدم به اندازه‌ آهی که برای کودکانی کشیدم که در کوچکی پدرشان وفات کرده است، پدری که  در مصیبتها و سفر و حضر آنان را سرپرستی می‌کرد.

سپس به ما را به خود نزدیک کرد و درست مبارکش را روی چشم من و چشم برادرم گذاشت و دعایی خواند و سپس دستش را برداشت. سوگند به خدا اینک ـ ای علی که پدرم فدای تو گردد ـ به قدری (چشمانم پر نور شد که) شتر را از فرسخ‌ها فاصله می‌بینم و همه‌ی آن به برکت امیرالمؤمنین است.

عبد الواحد می‌گوید: کیسه‌ام را باز کردم و دو دینار که باقیمانده زاد و راحله‌ام بود به او دادم. دخترک به چهره‌ام تبسمی کرد و گفت: هرگز! (نیازی به این ندارم) کریم‌ترین گذشتگان (امیر المؤمنین) ما را بر بهترین جانشین سپرده است. ما الان در سرپرستی امام حسن مجتبی علیه السلام هستیم.

آنگاه دخترک پرسید: آیا علی را دوست داری؟

به او گفتم: بله.

گفت: بشارت می‌دهم تورا که به ریسمان محکمی چنگ زدی که گسستنی در آن نیست.

سپس دخترک پشت به من کرد در حالی که شعری را (در مدح امیر المؤمنین) زمزمه می‌کرد.[1]