روز هیجدهم ذیحجه روز سرنوشت سازی است که ضامن بقاء اسلام است
در این روز نزدیک ظهر پیامبر به جحفه رسیدند.
به مجرد این که به این مکان رسیدند مسیر حرکت را به سمت راست جاده تغییر دادند و از جاده مدینه خارج شدند.
دستور داد آنان که جلو رفتند برگردند و آنان که عقب ماندند برسند.
کمی سمت راست جحفه بیابانی است که در مسیر سیلاب‌های جحفه قرار دارد و سیلاب‌های سالیانه با عبور از آن بیابان به دریای سرخ ریخته میشود.
آبگیرهایی طبیعی در مسیر سیلاب قرار دارد که ذخیره آب منطقه است که به آن در زبان عربی «غدیر» گفته میشود. بعضی از این آبگیرها نامی دارند.
پیامبر در نزدیکی یکی از این آبگیرها که «خم» نام داشت، دستور توقف دادند.
باید توجه داشت که غدیر خم در مسیر راه قرار ندارد و توقفگاه کاروانیان نیست. با این حال توقف سه روزه‌ی در غدیر خم از امروز آغاز میشود.
نزدیک این برکه پنج درخت سر سبز و کهنسال با قامت و بلند و شاخ و برگ انبوه قرار دارد که سایبان خوبی است برای اجرای مراسم غدیر.[1]
وقتی کاراوانیان رسیدند، پیامبر با صدای بلند فرمود:
ای مردم! اجابت کنید دعوت کننده‌ی خدا را! من رسول خدا هستم!
این جمله حکایت از امر مهمی دارد که پیامبر باید از طرف خدا به مردم ابلاغ کند.
هوا آن قدر گرم است که رسول خدا قسمتی از لباسش را بر سر گرفته و قسمتی زیر پا انداخته است.
دستور داد زیر یکی از این درخت را تمیز کنند و خار و خاشاک آن را بکنند و جایگاهی برای سخنرانی آماده کنند.[2]
هنگام ظهر فرا رسید. بزرگترین اجتماع مسلمانان با پیامبر نماز خواندند.
آنگاه پیامبر به بالای منبری که آماده کرده بودند رفتند و دستور دادند امیر المؤمنین بر فراز منبر، سمت راست او، بایستد.
حداقل نود هزار و حداکثر صد و بیست هزار نفر منتظرند تا ببینند پیامبر چه میگوید؟
سخنرانی تاریخی رسول اکرم شروع شد.
آن حضرت از نگرانی‌ٰهای خود گفتند. ازتوطئه‌های منافقین خبر دادند. از اختلاف امت اسلام بعد از هشدار دادند.
خبر مهمی بود که خدا دستور داده بود به مردم برساند و اگر نرساند زحمت بیست و سه ساله نبوت او بی ارزش است.
خبر چیست؟ آیا مردم آمادگی شنیدن آن را دارند؟ آیا منافقین چه واکنشی نسبت به این خبر نشان خواهند داد؟
آرام آرام آیات را خواندند. کدام آیات؟ همان‌هایی که بارها و در زمان‌ها مختلف و مکان‌های متفاوت و ماجراهایی که همه به یاد داشتند درباره‌ی علی نازل شده بود.
وضعیت جانشینی خود را تا قیامت معلوم کرد و فرمود دوازده نفر بعد او یکی پس از دیگری جانشینان اویند.
آنگاه فضائل علی را شمرد و دشمنی با او را دشمنی با خدا و رسول اعلام کرد و نفرین و لعن نمود دشمنان و نافرمانان از علی را.
باز برای اتمام حجت بیشتر و برای این که در طول تاریخ بماند و کسی انکار نکند دست علی بلند کرد به طوری که قدمهای علی از زمین برداشته شد و آن جمله تاریخی را فرمود:
هر کس من سرپرست و مولای او هستم پس علی سرپرست و مولای او است.
دعا کرد و نفرین نمود:
خدایا دوست‌دارانش را دوست بدار و دشمن دشمنانش باش!
یارانش را یاری نما و کسانی که در مقابل او صف‌آرایی کنند را مخذول و ذلیل بنما!
آنگاه بود که خبر داد آیه‌ای نازل شده:
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً.[3]
خدا را شاهد گرفت که به آنچه مأمور بوده عمل کرده و فرمان خدا را به مردم رسانده و هشدار داد که مواظب باشند مسلمان بمیرند!
از توطئه‌های منافقین گفت و از عهدنامه‌ای که در کعبه امضا کرده بودند، پرده برداشت و هشدارها داد.
از منتقم و دست انتقام خدا گفت. از او گفت که خواهد آمد و جهان را پس از آن که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد می‌کند.
اعتراف گرفت. همه اعتراف کردند! همه فریاد زدند که قبول کردیم! همه گفتند که تسلیم پروردگار می‌شویم! همه گفتند در مقابل رسول و امیر مؤمنین سر تسلیم فرود می‌آوریم! اما هفتاد روز بعد…
خطبه‌ای طولانی خواند و دستور داد حاضران به غایبان برسانند.
آنگاه دستور داده خیمه‌ای بر پا کنند و همه‌ی مسلمانان اول با علی بیعت کنند و به او به عنوان «امیر المؤمنین» بیعت کنند و سپس به پیغمبر تبریک بگویند.
آیا می‌دانید اولین کسانی که بیعت کردند چه کسانی بودند؟!
[1]ـ گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر/ص18
[2]ـ فَبَيْنَا نَحْنُ كَذَلِكَ إِذْ سَمِعْنَا رَسُولَ اللَّهِ ص وَ هُوَ يُنَادِي أَيُّهَا النَّاسُ أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ أَنَا رَسُولُ اللَّهِ فَأَتَيْنَاهُ مُسْرِعِينَ فِي شِدَّةِ الْحَرِّ فَإِذَا هُوَ وَاضِعٌ بَعْضَ ثَوْبِهِ عَلَى رَأْسِهِ وَ بَعْضَهُ عَلَى قَدَمِهِ مِنَ الْحَرِّ وَ أَمَرَ بِقَمِّ مَا تَحْتَ الدَّوْحِ فَقُمَّ مَا كَانَ ثَمَّةَ مِنَ الشَّوْكِ وَ الْحِجَارَةِ فَقَالَ رَجُلٌ مَا دَعَاهُ إِلَى قَمِّ هَذَا الْمَكَانِ وَ هُوَ يُرِيدُ أَنْ يَرْحَلَ مِنْ سَاعَتِهِ إِلَّا لِيَأْتِيَنَّكُمُ الْيَوْمَ بِدَاهِيَةٍ فَلَمَّا فَرَغُوا مِنَ الْقَمِّ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَنْ يُؤْتَى بِأَحْلَاسِ دَوَابِّنَا وَ أَقْتَابِ إِبِلِنَا وَ حَقَائِبِنَا فَوَضَعْنَا بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ ثُمَّ أَلْقَيْنَا عَلَيْهَا ثَوْباً ثُمَّ صَعِدَ عَلَيْهَا رَسُولُ اللَّهِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ نَزَلَ عَلَيَّ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ أَمْرٌ ضِقْتُ بِهِ ذَرْعاً مَخَافَةَ تَكْذِيبِ أَهْلِ الْإِفْكِ حَتَّى جَاءَنِي فِي هَذَا الْمَوْضِعِ وَعِيدٌ مِنْ رَبِّي إِنْ لَمْ أَفْعَلْ أَلَا وَ إِنِّي غَيْرُ هَائِبٍ لِقَوْمٍ وَ لَا مُحَابٍ لِقَرَابَتِي أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ أَوْلَى بِكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ قَالَ اللَّهُمَّ اشْهَدْ وَ أَنْتَ يَا جَبْرَئِيلُ فَاشْهَدْ حَتَّى قَالَهَا ثَلَاثاً ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَرَفَعَهُ إِلَيْهِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ قَالَهَا ثَلَاثاً ثُمَّ قَالَ هَلْ سَمِعْتُمْ فَقَالُوا اللَّهُمَّ بَلَى قَالَ فَأَقْرَرْتُمْ قَالُوا بَلَى ثُمَّ قَالَ ص اللَّهُمَّ اشْهَدْ وَ أَنْتَ يَا جَبْرَئِيلُ فَاشْهَدْ. (بحار الأنوار/ج37/ص151/37)
[3]ـ امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم، و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم. (مائده/۳)
روز هیجدهم ذیحجه روز سرنوشت سازی است که ضامن بقاء اسلام است
در این روز نزدیک ظهر پیامبر به جحفه رسیدند.
به مجرد این که به این مکان رسیدند مسیر حرکت را به سمت راست جاده تغییر دادند و از جاده مدینه خارج شدند.
دستور داد آنان که جلو رفتند برگردند و آنان که عقب ماندند برسند.
کمی سمت راست جحفه بیابانی است که در مسیر سیلاب‌های جحفه قرار دارد و سیلاب‌های سالیانه با عبور از آن بیابان به دریای سرخ ریخته میشود.
آبگیرهایی طبیعی در مسیر سیلاب قرار دارد که ذخیره آب منطقه است که به آن در زبان عربی «غدیر» گفته میشود. بعضی از این آبگیرها نامی دارند.
پیامبر در نزدیکی یکی از این آبگیرها که «خم» نام داشت، دستور توقف دادند.
باید توجه داشت که غدیر خم در مسیر راه قرار ندارد و توقفگاه کاروانیان نیست. با این حال توقف سه روزه‌ی در غدیر خم از امروز آغاز میشود.
نزدیک این برکه پنج درخت سر سبز و کهنسال با قامت و بلند و شاخ و برگ انبوه قرار دارد که سایبان خوبی است برای اجرای مراسم غدیر.[1]
وقتی کاراوانیان رسیدند، پیامبر با صدای بلند فرمود:
ای مردم! اجابت کنید دعوت کننده‌ی خدا را! من رسول خدا هستم!
این جمله حکایت از امر مهمی دارد که پیامبر باید از طرف خدا به مردم ابلاغ کند.
...