×

درباره میز در پرتو وحی

وحی، همان آب زلالی است که خرد، تشنه و سرگردان اوست.
وحی نه تنها جبران کننده محدودیت خرد است، بلکه پر پرواز خرد است.
نیاز خرد به وحی، نیاز تشنه به آب است…
×

آرزوی رخصت...!


یا علی! ای آقای من!
ای نور خدایی در دل تاریکی‌ها!
ای ستون دین!


تو را سپاس می‌گویم که در سایه لطفت قدمی برداشتم.


تو، تویی!
و من، کمتر از مورچه در بارگاه سلیمان!
تو را از پیش‌کش کاری چنین اندک برتر می‌دانم؛
اما آرزومندم رخصت دهی تا کار ناچیزم را به نام تو زینت بخشم.
اگر چنین گردد متواضعانه بسی شادمان و مفتخرم.
شاید خدای از تقصیراتم بگذرد و آن را خالص بپذیرد.


تو پدر یتیمان و همسر بیوه زنان و حامی بی‌کسانی!
و من یتیمی غریب!
و خوب می‌دانی غم سنگین یتیم را، آن هم یتیمی غریب.
تو بر من منت گذاری اگر به افتخار این هدیه رخصت فرمایی،
و من سر به آسمان سایم اگر قبولت افتد.


آقای من ای علی فدایت گردم.


*****


مولای ياعلی!
يا نور الله فی ظلمات الارض!
يا عمود الدين!


أشکرک علی اتمام عملی هذا فی ظلک.


أنت أنت؛
و أنا أقل من النمل الی سليمان؛
فأُجِلّک من هديتی إليک؛
لکن أرجوک أن تأذن لی فی تزيين عملی هذا الحقير القلیل،
بوضع اسمک المقدس عليه،
سرورا و فخرا مع التواضع؛
لعل الله يتجاوز عن­تقصيری ويقبله خالصا


إنک زوج الارامل و ابو اليتامی و کافل الايتام،
و أنا يتيم غريب،
و أنت أعلم بشدة هموم اليتيم خاصةً إذا کان غريبا؛
فامنن علی بهذا الفخر!


مولای ياعلی روحی فداک!

×

جستجوی پیشرفته

جستجو در میزهای
دامنه جستجو


×

ارتباط با ما

info@aashtee.org :پست الکترونیک ما
rss
بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۴
۶ شوال ۱۴۴۶
ابزار
  • نمایش دو ستون
  • نمایش درختواره
  • نمایش متن مقاله
  • بستن متن‌ها
درختواره

کمال انسانی

  • نویسنده:محسن
    • تاریخ انتشار:۱۳۹۵/۱۱/۱۴-۱۰:۴۱:۵۴
    • تاریخ اصلاح:۱۳۹۵/۱۱/۱۴-۱۰:۴۳:۱۱
    • کد مطلب:18843
  • بستن متن‌ها
  • اختصاصات این مطلب
  • نظر شما
  • (0) نظر برای این موضوع
  • بازدید: 3635

در مجموعه‌ای روایات معصومین علیهم السلام برای کمال انسانی، بر سه امر مهم تأکید شده است:

۱- فهم در مسایل دین (تفقه)

۲- برنامه ریزی برای گذران زندگی (تقدیر معیشت)

۳- صبر بر حوادث تلخ و دشوار.

ضرورت این سه امر، در قالب عناوینی همچون کمال، صلاح، حقیقت ایمان، نشانه‌های مؤمن مروت و… بیان شده است.

تعدد عناوین و نیز تکرار مطلب از سوی چند معصوم، نیز نشان از اهمیت فوق العاده این ترکیب سه گانه دارد.

یکی از تعبیراتی که از سوی حداقل چهار نفر از معصومین علیهم السلام تأکید شده، این است:

منتها درجه كمال، تفقّه‏ در دين و صبر بر بلا و تقدیر معيشت (و برنامه ریزی برای گذران زندگی) است.[1]

در حدیث دیگری آمده است:

هنگامی که خداوند به (گروه و)‌خاندانی اراده خیر نماید، آنان را فقیه در دین ساخته و در زندگیشان رفق (حد میان سخت گیری و رها کردن امورات) و در رفتار (و شخصیت‌شان) میانه روی را روزی‌شان کند.[2]

در برخی از روایات مصداق تقدیر معیشت نیز آمده است:

داود بن سرحان می‌گوید امام صادق علیه السلام را دیدم که شخصا خرما را پیمانه (و اندازه گیری) می‌کرد. پس به آن حضرت گفتم فدای شما گردم اگر بعضی از فرزندان یا غلامان را به این کار فرمان می‌دادید و آنها (با انجام این کار) شما را بی‌نیاز می‌کردند (بهتر نبود؟!) امام پاسخ دادند ای داود به راستی که شخص مسلمان را جز سه چیز اصلاح نمی‌کند: تفقه در دین و صبر بر بلا و نیک تقدیر کردن معیشت. [3]

سه امر یاد شده علاوه بر عنوان «الْكَمَالُ كُلُّ الْكَمَالِ» با عناوین دیگری هم در روایات آمده است. مانند:[4]

کمال مسلمان (ثَلَاثٌ تُكْمِلُ الْمُسْلِمَ… ثَلَاثٌ بِهِنَّ يَكْمُلُ الْمُسْلِمُ…)

ضروت و صلاح مسلمان (لَا يُصْبِحُ الْمُسْلِمُ… لَا يُصْلِحُ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ… لَا يَصْلُحُ الْمَرْءُ…)

کمالِ حقیقت ایمان (لَا يَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ…)

کمال و نشانه مؤمن (كَمَالُ الْمُؤْمِنِ… مِنْ عَلَامَاتِ الْمُؤْمِنِ… لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ…)

مروت (شخصیت انسانی و بزرگ منشی و بلند همتی)

و…

درنگ در عناوین اشاره شده اهمیت سه امر تفقه و صبر و تقدیر معیشت را بیشتر آشکار می‌کند.

در روایات متعددی به بیان «تقدیر معیشت» بسنده نشده، بلکه «حسن تقدیر معیشت» آمده است.

تا آن جا که امام سجاد علیه السلام از خداوند طلب می‌کند که حسن تقدیر معیشت را به او بیاموزد.[5]

همه این امور نشان از اهمیت فوق العاده سه ویژگی تفقه در دین و تقدیر معیشت و صبر بر مصیبت می‌دهد.

 

در واقع این دسته از روایات به سه اولویت در کمال انسانی اشاره می‌کند.

۱- فهم در مسایل دین (تفقه)، اولویت نخست در حوزه شناخت است که ضروری‌ترین آنها تفقه در دین است.

دامنه این بحث بسیار گسترده است. انشاء الله در مجال مناسب به آن می‌پردازیم.

۲- برنامه ریزی برای گذران زندگی (تقدیر معیشت)، اولویت دوم کمال است که در حوزه مدیریت اقتصادی قرار دارد.

به چند روایت در این زمینه توجه کنید:

در مردی که میانه روی در (گذران) زندگی ندارد، خیری نیست، نه خیر برای دنیایش و نه برای آخرتش.[6]

کسی که میانه روی کند فقیر نمی‌شود و نیمی از زندگی (درست و موفق در) تقدیر معیشت است.[7]

ترک کردن تقدیر در معیشت، فقر به جا می‌گذارد.[8]

کسی که در زندگیش میانه روی کند خداوند او را روزی دهد و کسی که تبذیر کند خداوند او را محروم می‌کند.[9]

کسی چیزی که نیاز ندارد بخرد، (به خاطر سوء مدیریت ناچار می‌شود و از روی ناچاری) چیزی که به آن نیاز دارد می‌فروشد.[10]

۳- شکیبایی در حوادث تلخ و دشوار، اولویت سوم کمال است که در حوزه استقامت و پایداری شخصیت انسانی در برابر مشکلات قرار دارد.

اهمیت شکیبایی آن چنان است که فرموده‌اند:

بدانید که واقعا نسبت صبر به ایمان همانند سر از جسد انسان است.[11]

صبر نسبت به ایمان همانند سر از جسد است پس زمانی که سر برود جسد هم می‌رود همچنین هنگامی که صبر برود ایمان هم می‌رود.[12]

باید توجه داشت که شکیبایی سه گونه است:

امیرالمؤمنین علیه السلام پیوسته می‌فرمود: صبر سه گونه است صبر بر (تحمل) مصیبت و صبر بر (انجام) طاعت و صبر بر (ترک) معصیت.[13]

اما در میان همه اینها در مجموعه‌ی روایاتی که سه ویژگی کمال انسانی را بیان فرموده،  روی صبر بر مصیبت تأکید شده است.

از این رو می‌توان ضروری‌ترین شکیبایی، شکیبایی در تحمل گرفتاری‌هاست.

 

[1]- عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: الْكَمَالُ‏ كُلُ‏ الْكَمَالِ‏ الْفِقْهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ التَّقْدِيرُ فِي الْمَعِيشَةِ.

عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: الْكَمَالُ‏ كُلُ‏ الْكَمَالِ‏ الْفِقْهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ التَّقْدِيرُ فِي الْمَعِيشَةِ.

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ: الْكَمَالُ‏ كُلُ‏ الْكَمَالِ‏ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْكَمَالُ‏ كُلُ‏ الْكَمَالِ‏ فِي ثَلَاثَةٍ وَ ذَكَرَ فِي الثَّلَاثَةِ التَّقْدِيرَ فِي الْمَعِيشَةِ.

[2]- عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: إِذَا أَرَادَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِأَهْلِ بَيْتٍ خَيْراً فَقَّهَهُمْ فِي الدِّينِ وَ رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فِي مَعَايِشِهِمْ وَ الْقَصْدَ فِي شَأْنِهِمْ.

[3]- عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَكِيلُ تَمْراً بِيَدِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ لَوْ أَمَرْتَ بَعْضَ وُلْدِكَ أَوْ بَعْضَ مَوَالِيكَ فَيَكْفِيَكَ فَقَالَ يَا دَاوُدُ إِنَّهُ لَا يُصْلِحُ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا ثَلَاثَةٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ.

[4]- لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا بِثَلَاثِ خِصَالٍ الْفِقْهِ فِي الدِّينِ وَ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: لَا يَصْلُحُ الْمَرْءُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ: التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ، وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ: لَا يَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى يَكُونَ فِيهِ خِصَالٌ ثَلَاثٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الرَّزَايَا.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.

قَالَ الصَّادِقُ ع لَا يَصْلُحُ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ إِلَّا بِثَلَاثٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.

أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: مِنْ عَلَامَاتِ الْمُؤْمِنِ ثَلَاثٌ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ قَالَ مَا خَيْرٌ فِي رَجُلٍ لَا يَقْتَصِدُ فِي مَعِيشَتِهِ مَا يَصْلُحُ لَا لِدُنْيَاهُ وَ لَا لآِخِرَتِهِ.

قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع لِلْحَارِثِ الْأَعْوَرِ ثَلَاثَةٌ بِهِنَّ يَكْمُلُ الْمُسْلِمُ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ التَّقْدِيرُ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّوَائِبِ.

سُئِلَ الْحَسَنُ ع عَنِ الْمُرُوءَةِ فَقَالَ الْعَفَافُ فِي الدِّينِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ.

قَالَ عَلَيْهِ السَّلَامُ: الْمُرُوءَةُ الْفِقْهُ فِي الدِّينِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّوَائِبِ، وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)، قَالَ: كَمَالُ الْمُؤْمِنِ فِي ثَلَاثِ خِصَالٍ: الْفِقْهِ فِي دِينِهِ، وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ، وَ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ.

ثَلَاثٌ تُكْمِلُ الْمُسْلِمَ: الْفِقْهُ فِي الدِّينِ، وَ التَّقْدِيرُ فِي الْمَعِيشَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّوَائِبِ.

عَنْهُ قَالَ: لَا يُصْبِحُ الْمُسْلِمُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.

ابْنُ أَبِي يَعْفُورٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَمَالُ الْمُؤْمِنِ فِي ثَلَاثَةِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي دِينِهِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ وَ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ

قَالَ الْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلَامُ: مِنْ عَلَامَاتِ الْمُؤْمِنِ ثَلَاثٌ: حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ، وَ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ.

[5]- اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنِي عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِيَادِ، وَ قَوِّمْنِي بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِي‏ حُسْنَ‏ التَّقْدِيرِ، وَ اقْبِضْنِي بِلُطْفِكَ عَنِ التَّبْذِيرِ، وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلَالِ أَرْزَاقِي، وَ وَجِّهْ فِي أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِي، وَ ازْوِ عَنِّي مِنَ الْمَالِ مَا يُحْدِثُ لِي مَخِيلَةً أَوْ تَأَدِّياً إِلَى بَغْيٍ أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْيَاناً.

[6]- الدِّينِ وَ قَالَ مَا خَيْرٌ فِي رَجُلٍ لَا يَقْتَصِدُ فِي مَعِيشَتِهِ مَا يَصْلُحُ لَا لِدُنْيَاهُ وَ لَا لآِخِرَتِهِ.

[7]- وَ مَا عَالَ امْرُؤٌ اقْتَصَدَ وَ التَّقْدِيرُ نِصْفُ الْعَيْش‏

مَا عَالَ امْرُؤٌ فِي اقْتِصَادٍ.

[8]- عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ: تَرْكُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ يُورِثُ الْفَقْرَ.

[9]- عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: مَنِ اقْتَصَدَ فِي مَعِيشَتِهِ رَزَقَهُ اللَّهُ وَ مَنْ بَذَّرَ حَرَمَهُ اللَّهُ.

[10]- عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: مَنِ اشْتَرَى مَا لَا يَحْتَاجُ إِلَيْهِ بَاعَ مَا يَحْتَاجُ إِلَيْهِ.

[11]- اعْلَمُوا أَنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِيمَانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ‏ مِنَ‏ الْجَسَد

[12]- عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الصَّبْرُ مِنَ الْإِيمَانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ‏ مِنَ‏ الْجَسَدِ فَإِذَا ذَهَبَ الرَّأْسُ ذَهَبَ الْجَسَدُ كَذَلِكَ إِذَا ذَهَبَ الصَّبْرُ ذَهَبَ الْإِيمَانُ.

[13]- كَانَ يَقُولُ‏ الصَّبْرُ ثَلَاثَةٌ الصَّبْرُ عَلَى الْمُصِيبَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى‏ الطَّاعَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الْمَعْصِيَةِ.

  • نظر خوانندگان
تا کنون نظر قابل انتشاری ثبت نشده است
  • نظر شما